Ngày 2/9/2017, Cơ quan Thanh tra và An toàn thực phẩm Mỹ (FSIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự định sẽ áp dụng việc kiểm tra sản phẩm tra cá tra nhập khẩu từ Việt Nam nhưng mới đây, họ đã quyết định thực hiện kế hoạch sớm hơn dự kiến ban đầu 1 tháng và sẽ thực hiện vào ngày 2/8/2017. Tuy nhiên, hiện nay, việc này vẫn chưa có tác động gì ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu cá tra vào Mỹ.
Xem thêm:
- Học Xuất Nhập Khẩu Ở Đâu Tốt Nhất Tại Hà Nội
- Việt Nam Đón Nhận Tin Vui Từ Thị Trường Xuất Khẩu Cá Ngừ
FSIS từng đưa ra thông báo rằng, lô cá tra Việt Nam 100% sẽ phải những cơ sở kiểm tra được USDA chỉ định để kiểm định chất lượng ( hay còn gọi là i-house). Điều này khiến cho bà Trương Thị Lệ Khanh – Chủ tịch Tập đoàn thủy sản Vĩnh Hoàn vô cùng lo lắng bởi điều kiện và khả năng cơ sở hạ tầng của Mỹ thiếu những i-house nên sẽ không đủ để thực thi việc kiểm định.
Mỹ cho rằng, vào năm 2018, Mỹ có có thể xây dựng và bổ sung các điều kiện thiết bị, cơ sở hạ tầng về kho lạnh trong khi đó việc xuất khẩu cá tra sẽ phải đưa vào kho lạnh thì mới đảm bảo chất lượng. Ngay tại California, bà Khanh cho biết, việc thực thi đã gây ra vấn đề ùn tắc. Tuy nhiên, sau khoảng 1 tuần từ khi áp dụng việc kiểm trá cá tra Việt Nam, báo KTSG Online đã có buổi gặp gỡ và nói chuyện cùng với Ông Dương Ngọc Minh – Chủ tịch Tập Đoàn thủy sản Hùng Vương về chương trình thanh tra cá da trơn được Mỹ mua trước đó, ông khẳng định rằng ông không gặp trở ngại gì khi xuất khẩu cá tra sang Mỹ, mọi thứ vẫn diễn ra bình thường.
Ông Minh cũng cho biết, hiện tại, mọi sản phẩm cá tra được xuất khẩu sang Mỹ đều phải vô i-house nhưng để có phương thức kiểm tra để tìm ra hàng hóa được lưu hành thì doanh nghiệp vẫn phải tìm hiểu và theo dõi các làm việc của USDA. Do đó, việc Mỹ yêu cầu cá tra xuất khẩu của Việt Nam phải vào i-house sớm hơn 1 tháng theo kế hoạch là để Mỹ có thời gian chấn chỉnh mọi thứ như giúp nhân sự quen với các vận hành để chuẩn bị một cuộc nhập khẩu lớn trong tháng 9 tới.
Ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết : “Hiện nay chúng tôi vẫn chưa thấy bất cứ một doanh nghiệp nào phản ánh những khó khăn liên quan đến những quy định mới của FSIS,điều đáng quan tâm nhất là đưa hàng vào Mỹ có bị kẹt hay không?” Theo ông, tình hình chung của việc xuất khẩu cá tra vào Mỹ vẫn rất bình thường và chưa có ảnh hưởng gì lớn đến doanh nghiệp thực hiện theo những quy định mới của Mỹ.
Từ việc này, nhiều doanh nghiệp cảm thấy lo lắng, giải thích về những lo lắng ấy, ông Minh cho biết : “ Ngành cá tra của Việt Nam đã có hơn 10 năm kinh doanh ở thị trường Mỹ, bên canh đó, việc xuất khẩu chỉ chịu sự quản lý theo hệ thống của Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA). Vì thế khi chịu sự quản lý của FDA, doanh nghiệp chỉ cần khai báo thì phía Mỹ sẽ cho phép hàng lưu thông, chứ không phải vô i-house như khi chịu sự quản lý của FSIS như hiện nay, tần suất kiểm tra tại i-house cũng sẽ tùy thuộc vào từng doanh nghiệp.
Tùy theo từng danh tiếng, lý lịch của từng doanh nghiệp mà FSIS sẽ có những cách kiểm tra khác nhau. Có doanh nghiệp thì chỉ bị kiểm tra 10%, 20% hoặc nhiều hơn là 30% khối lượng của lô hàng họ nhập khẩu sang nhưng lại có doanh nghiệp chịu sự kiểm tra đến 100%. Sau khi kiểm tra xong, nếu lô hàng nào được đóng dấu sẽ có thể lưu thông trên thị trường Mỹ, lô hàng nào không đạt tiêu chuẩn sẽ bị trả về.
Theo ông Minh, đối với những doanh nghiệp bị phát hiện vi phạm sau bị kiểm tra, Mỹ sẽ tiếp tục kiểm tra tăng cường với những chất khác, tuy nhiên, nếu doanh nghiệp quản lý tốt những tiêu chuẩn mà Mỹ đưa ra thì tỷ lệ rủi ro sẽ rất thấp, còn nếu không tỷ lệ rủi ro sẽ cao. Tình hình xuất khẩu cá tra theo thống kế của VASEP cho biết thì trong 6 tháng đầu năm 2017, xuất khẩu cá tra Việt Nam đạt 836,4 triệu đô la Mỹ, giảm 0,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, xuất khẩu sang Mỹ đạt 176,4 triệu đô la Mỹ, giảm 5,7% so với cùng kỳ năm ngoái.
Có thể thấy một sự sụt giảm nhẹ của việc xuất khẩu cá tra sang Mỹ, tuy nhiên, VASEP đã lý giải rằng điều đó không phải do quy định mới của FSIS mà là do thuế chống bán phá giá tăng cao khiến nhiều doanh nghiệp không thể thâm nhập được vào thị trường này.
Hiện nay, theo VASEP, có 14 doanh nghiệp gia xuất khẩu cá tra vào Mỹ, nhưng chỉ có 3 doanh nghiệp xuất khẩu chính sang thị trường này là Hùng Vương, Vĩnh Hoàn và Biển Đông.
