Incoterms 2020, Điểm Mới Cần Biết Tránh Nhẫm Lẫn

Như đã nói trong bài viết trước, Incoterms là công cụ gối đầu giường của tất cả các người trong nghề Xuất nhập khẩu. Vậy nên, mình muốn tổng hợp thông tin thật chi tiết để mọi người, đặc biệt là các newbie mới vào nghề có thể nắm rõ được. Và bài viết này là phần tiếp theo của bài Incoterms trước. Bài viết này tập trung phân tích và mẹo ghi nhớ các điều kiện Incoterms. Chúng ta cùng tham khảo nhé.

Xem thêm:

• Incoterms là gì? 
• 1 PL, 2PL, 3PL, 4PL, 5PL
• Supply Chain là gì?

Nội Dung Và Mẹo Ghi Nhớ Các Điều Kiện Incoterms

Trong bài viết này tác giả sẽ phân tích cụ thể từng điều khoản trong incoterm 2020 đây là phiên bản mới nhất có giá trị từ ngày 1/1/2020. Incoterms 2020 có 11 điều kiện.

Phân Chia Theo Hình Thức Vận Tải

Nhóm I: Áp dụng cho hình thức vận tải biển và đường thủy nội địa:

• Điều kiện FAS (Free Along Side Ship: Giao dọc mạn tàu)
• Điều kiện FOB (Free On Board: Giao hàng trên tàu)
• Điều kiện CFR (Cost and Freight: Tiền hàng và cước phí)
• Điều kiện CIF (Cost, Insurance & Freight: Tiền hàng, bảo hiểm và cước phí)

Nhóm II: Áp dụng cho tất cả các loại hình vận tải (vận tải đa phương thức)

• Điều kiện EXW (Ex Works: Giao hàng tại xưởng)
• Điều kiện FCA (Free Carrier: Giao cho người chuyên chở)
• Điều kiện CPT (Carriage Paid To: Cước phí trả tới)
• Điều kiện CIP (Carriage & Insurance Paid To: Cước phí và bảo hiểm trả tới)
• Điều kiện DAP (Delivered At Place: Giao tại địa điểm)
• Điều kiện DPU (Delivery at Place Unloaded: Giao tại địa điểm đã dỡ hàng)
• Điều kiện DDP (Delivered Duty Paid: Giao đã trả thuế)

Phân Loại Theo Nhóm (Theo Các Chữ Cái Đầu)

Incoterms được chia làm 4 nhóm đó là: E, F, C, D. Bạn có thể nhớ như sau “Em, Fải, Cố, Đi”. Cụ thể, ta sẽ xem xét từng nhóm:

Nhóm E: EXW  (Ex Works: Giao hàng tại xưởng)

• Là điều kiện mà nghĩa vụ của người bán là tối thiểu, người bán không phải chịu bất cứ trách nhiệm và chi phí nào về lô hàng, từ xin giấy phép xuất khẩu đến thuê phương tiện vận chuyển, thủ tục Hải quan và thuế xuất khẩu…
• Người bán chỉ cần giao hàng tại xưởng của người bán và mọi vấn đề phía sau người mua sẽ lo, rủi ro cũng được chuyển từ thời điểm này.
• Không bắt buộc mua bảo hiểm hàng hóa.
• Cách viết: EXW [địa điểm giao hàng] Incoterms 2020 
• Ví dụ: EXW Thuy Nguyen Hai Phong, Viet Nam Incoterms 2020

Nhóm F: FCA; FAS; FOB

• F là “free” nghĩa là không có trách nhiệm, nghĩa là không có trách nhiệm với việc vận chuyển từ cảng bốc hàng đến cảng dỡ hàng.
• Không bắt buộc mua bảo hiểm hàng hóa.
• Trách nhiệm chuyên chở của người bán sẽ tăng dần từ: FCA ⇒ FAS ⇒ FOB
• Bán hàng nhóm F được hiểu là bán hàng chỉ định người bán không có trách nhiệm thuê vận tải quốc tế.

FCA (Free Carrier: Giao hàng cho người chuyên chở)

• C nghĩa là Carrier – vận chuyển, Free Carrier là miễn trách nhiệm vận chuyển.
• Cách viết : FCA [Địa điểm giao hàng] Incoterms 2020
• Ví dụ: FCA 96 Tran Quang Khai, Tan Dinh, Viet Nam Incoterms 2020
• Trách nhiệm Người bán:  sẽ chỉ phải bốc hàng lên phương tiện vận tải của người mua gửi đến nếu vị trí giao hàng nằm trong cơ sở của người bán.
• Nếu địa điểm nhận hàng nằm ngoài (càng biển hay cảng hàng không) thì người bán phải vận chuyển hàng hóa đến địa điểm đó, người mua sẽ phải chịu trách nhiệm bốc hàng lên xe.
• Trách nhiệm của người mua: Chịu rủi ro và chi phí từ thời điểm người bán giao hàng cho người chuyên chở.
• Điều khoản này có lợi cho những nhà xuất khẩu, bán hàng nhiều, có vị trí tập kết hàng tốt.
• FCA: Sử dụng cho vận tải đa phương thức.

FAS (Free alongside: Giao hàng dọc mạn tàu)

• Người bán phải thuê phương tiện vận chuyển để đưa hàng đã thông quan xuất khẩu xếp dọc mạn tàu.
• Cách viết: FAS [Cảng giao hàng quy định] Incoterms 2020
• Ví dụ: FAS, Dinh Vu Hai Phong Incoterms 2020
• Trách nhiệm của người bán:  Đặt hàng dọc mạn tàu hoặc mua hàng đã đặt sẵn ở dọc mạn tàu chuyên chở. Sau khi hoàn thành việc dỡ hàng xuống đặt dọc mạn tàu thì rủi ro và chi phí được chuyển giao sang cho người mua.
• Nếu chỉ có thể chuyển tới 1 bãi container không muốn đặt hàng tại dọc mạn tàu thì nên cân nhắc sử dụng FCA trong vận tải đường biển.
• FAS: chỉ dùng với vận tải đường thủy nội địa

FOB (Free On Board: Giao hàng trên tàu)

• Từ Free on Board – Miễn trách nhiệm khi đã giao hàng lên tàu.
• Người bán phải giao hàng lên tàu nghĩa là chịu trách nhiệm về việc cẩu hàng lên tàu an toàn.
• Cách viết: FOB [Cảng giao hàng quy định] Incoterms 2020
• Ví dụ: FOB, Cat Lai Ho Chi Minh Incoterms 2020
• Rủi ro về việc hỏng hay mất mát hàng hóa được chuyển từ người bán sang người mua khi hàng hóa đã nằm trên tàu, và từ đây người mua cũng sẽ chịu mọi chi phí liên quan đến hàng hóa.
• FOB dùng cho vận tải đường thủy nội địa. Đây là điều kiện người bán làm tròn trách nhiệm của mình và người mua chịu tổn thất tối thiểu.

Nhóm C: CFR, CIF, CPT, CIP

• Trách nhiệm của người bá: đảm nhận luôn việc chuyên chở hàng đã thông quan xuất khẩu đến cảng đích (cảng của nước nhập khẩu) cho người mua chỉ định
• Trách nhiệm người mua: làm thủ tục nhập khẩu, nộp thuế và lệ phí nhập khẩu thuộc người mua.
• Trách nhiệm người bán tăng dần CFR ⇒ CIF ⇒ CPT ⇒ CIP
• CFR, CIF chỉ áp dụng phương tiện vận tải thủy
• CPT, CIP áp dụng đường sắt, đường bộ, đường hàng không, và cả vận tải đa phương thức.

CFR (Cost and Freight: Tiền hàng và cước phí)

• Người bán thuê vận tải quốc tế chở hàng đã thông quan xuất khẩu đến cảng dỡ hàng, còn chi phí dỡ hàng do người mua chịu nếu có thỏa thuận thì người bán sẽ làm việc dỡ hàng này.
• Cách viết: CFR [Cảng đến quy định] Incoterms 2020
• Ví dụ: CFR,Cai Mep Incoterm 2020
• Người bán không bắt buộc mua bảo hiểm hàng hóa.
• Điểm chuyển giao rủi ro: chuyển từ người bán sang người mua khi mà hàng hóa đã an toàn trên tàu. Tuy nhiên, người bán sẽ phải chịu chi phí để đưa được hàng đến cảng đích, tức là sẽ phải thuê tàu chuyên chở hàng. Ở điều kiện này người bán có thể có lợi nếu người bán được nhận thêm tiền hoa hồng từ việc thuê tàu. 

CIF (Cost, Insurance & Freight: Tiền hàng, bảo hiểm và cước phí)

• CIF giống CFR về việc bên bán thuê phương tiện vận tải và trả cước phí, chuyển rủi ro, nhưng ở CIF người bán có thêm chi phí mua bảo hiểm cho lô hàng.  Tại Incoterm 2020 bảo hiểm người bán mua là loại A (mức cao nhất)
• Trách nhiệm người bán: thông quan xuất khẩu , thuê vận tải quốc tế chở hàng tới cảng đích do người mua chỉ định hàng hóa đã đặt sẵn trên phương tiện vận tải.
• Cách viết: CIF [Cảng giao quy định] Incoterms 2020 / CIF, Cat Lai Ho Chi Minh Incoterms 2020
• Rủi ro: Chuyên giao từ người bán qua người mua khi mà hàng được giao an toàn trên tàu.
• Người bán sẽ phải chịu chi phí để đưa được hàng đến cảng đích, tức là sẽ phải thuê tàu chuyên chở hàng.
• Sự khác biệt của CIF với các điều kiện khác là chữ I – Insurance – Bảo hiểm.

CPT (Carriage Paid To: Cước phí trả tới)

• Với Incoterms 2020, Người bán có nghĩa vụ vận chuyển hàng giao cho người chuyên chở.
• CPT giống hệt CFR, ngoài ra còn thêm cước phí vận chuyển từ cảng dỡ hàng đến vị trí nhận hàng do người bán chỉ định.
• CPT người bán không bắt buộc người bán mua bảo hiểm hàng hóa.
• Bên bán sẽ chịu chi phí vận chuyển hàng đến cảng đích. Rủi ro sẽ được chuyển giao khi mà hàng hóa được giao cho bên vận tải đầu tiên. Mọi rủi ro sau đó được chuyển giao cho người mua chịu.
• Với CPT Incoterms 2020, có 2 điểm đáng lưu ý là nơi mà hàng hóa được giao cho bên vận tải đầu tiên (nơi chuyển giao rủi ro hàng hóa) nơi giao hàng tại đích tới (điểm mà người bán phải ký hợp đồng vận tải để đưa hàng tới đó). 

CIP (Carriage & Insurance Paid To: Cước phí và bảo hiểm trả tới)

• Với CIP Incoterms 2020, người bán có nghĩa vụ vận chuyển hàng giao cho người chuyên chở, trả tiền vận chuyển hàng tới cảng đích.
• Người bán mua bảo hiểm cho hàng hóa theo điều kiện A là điều kiện bảo hiểm cao nhất.
• Cách viết: CIP [Nơi đến quy định] Incoterms 2020/ CIP 123 Trần Quang Khải, District 1, Ho Chi Minh, Viet Nam Incoterms 2020
• Bên bán sẽ chịu chi phí vận chuyển hàng đến cảng đích, rủi ro sẽ được chuyển giao khi mà hàng hóa được giao cho bên vận tải đầu tiên. Tức là nếu sau khi chuyển hàng cho bên vận tải đầu tiên, bất kì điều gì làm nảy sinh rủi ro và chi phí với hàng hóa mà không nằm trong hợp đồng vận tải người bán kí kết để đưa hàng tới cảng đích sẽ do người mua chịu.
• Người mua: nhận hàng tại địa điểm người bán giao hàng ở nước nhập khẩu, làm thủ tục thông quan nhập khẩu và chịu trách nhiệm với các công việc về sau

Nhóm D: DAT/DPU, DAP, DDP

• Đặc trưng của nhóm D là việc bàn giao hàng hóa diễn ra ở nước nhập khẩu. Người bán có trách nhiệm trở hàng tới địa chỉ người mua chỉ định. Tại nơi người bán giao hàng cũng là lúc chuyển giao rủi ro giữa người bán với người mua.

DPU (Delivery at Place Unloaded: Giao tại địa điểm đã dỡ hàng) (Điều kiện mới xuất hiện ở Incoterms 2020)

• Việc chuyển giao hàng hóa được coi là hoàn thành khi người bán đưa được hàng đến và dỡ xuống tại điểm giao hàng đã quy định vào thời gian đã thỏa thuận, đặt hàng dưới sự định đoạt của người mua. Đây cũng là điểm chuyển giao rủi ro. 
• Cách viết: DPU [nơi đến quy định] Incoterms 2020
• Ví dụ: DPU 45 Longbeach Blvd, Longbeach, United States Incoterms 2020
• DPU thay thế cho điều khoản DAT trong incoterm 2010 sự khác biệt của 2 điều kiện này
• DAT– Người bán có trách nhiệm giao hàng tới cảng đích người mua chỉ định không phải giỡ hàng cho người mua tại nơi giao hàng tới.
• DPU: người bán có ngoài việc giao hàng tới địa chỉ người mua chỉ định sẽ có trách nhiệm dỡ hàng xuống cho người mua va giao hàng tại mặt đất tại  cảng đích do người mua chỉ định.

DAP (Delivered At Place: Giao tại địa điểm)

• Người mua chịu mọi rủi ro và chi phí thông quan nhập khẩu. Người bán chịu mọi rủi ro cho đến khi hàng đã được đặt dưới sự định đoạt của người mua trên phương tiện vận tải đến và sẵn sàng để dỡ tại nơi đến theo quy định trong hợp đồng.
• Thể hiện điều kiện trên hợp đồng ngoại thương: DAP [nơi đến quy định] Incoterms 2020
• Ví dụ: DAP 121 Tran Quang Khai stress, Tan Dinh District, Ho Chi Minh, Viet Nam Incoterms 2020

DDP (Delivered Duty Paid: Giao đã trả thuế/ đã thông quan nhập khẩu)

• Với DDP Incoterms 2020, người bán chuyển giao hàng hóa sang cho người mua khi hàng hóa đã được đưa tới địa điểm giao hàng đã quy định trong hợp đồng, dưới sự định đoạt của người mua, đã thông quan nhập khẩu, sẵn sàng để dỡ xuống. ⇒ DDP thể hiện nghĩa vụ tối đa của người bán.
• Thể hiện điều kiện trên hợp đồng ngoại thương: DDP [nơi đến quy định] Incoterms 2020
• Ví dụ: DDP 81 Lang Ha, Dong Da Dictrics Incoterms 2020

Note: Những ví dụ ghi trên hợp đồng ngoại thương mình lấy ở trang web: phatta.com.

Phân Tích Các Đời Incoterms

Incoterms 1936

Sau khi ICC được thành lập năm 1919 thì bản Incoterms phiên bản đầu tiên được ra đời vào năm 1936 với 7 điều kiện như sau:

• EXW (Ex Works) – Giao tại xưởng
• FCA (Free Carrier) – Giao cho người chuyên chở
• FOT/FOR (Free on Rail / Free on Truck) – Giao lên tàu hỏa
• FAS (Free Alongside Ship) – Giao dọc mạn tàu
• FOB (Free On Board) – Giao lên tàu
• C&F (Cost and Freight) – Tiền hàng và cước phí
• CIF (Cost, Insurance, Freight) – Tiền hàng, bảo hiểm và cước phí

Incoterms 1936 chủ yếu giải thích những điều kiện sử dụng phương thức vận tải đường bộ và đường thuỷ. Trên thực tế, Incoterms 1936 không được các nhà kinh doanh thừa nhận và sử dụng rộng rãi vì không giải thích hết được những tập quán thương mại quan trọng.

Incoterms 1953

Vẫn giữ nguyên 7 điều kiện giao hàng tương tự như Incoterms 1936 nhưng bổ sung thêm 02 điều kiện:

• DES (Delivered Ex Ship) – Giao tại tàu
• DEQ (Delivered Ex Quay) – Giao trên cầu cảng, (sử dụng cho phương thức vận tải đường biển và đường thủy nội bộ).

Incoterms 1953 (Sửa Đổi Lần 1 Vào Năm 1967)

Vẫn giữ nguyên bản là Incoterms 1953 tuy nhiên có chỉnh sửa về nội dung như sau:

• Giữ nguyên 09 điều kiện giao hàng tương tự như Incoterms 1953
• Bổ sung thêm 02 điều kiện mới:
• DAF (Delivered At Frontier) – Giao tại biên giới
• DDP (Delivered Duty Paid) – Giao hàng đã nộp thuế), sử dụng cho mọi phương thức vận tải, kể cả vận tải kết hợp nhiều phương thức vận tải khác nhau.

Incoterms 1953 (Sửa Đổi Lần 2 Vào Năm 1976)

Thay đổi như sau:

• Giữ nguyên 11 điều kiện giao hàng tương tự như Incoterms 1953 (sửa đổi lần 1)
• Bổ sung thêm 01 điều kiện mới: FOA (FOB Airport) – Giao lên máy bay, để giải quyết các vấn đề giao hàng tại sân bay.

Incoterms 1980

Được ban hành với 14 điều kiện giao hàng, trong đó:

• Giữ nguyên 12 điều kiện giao hàng tương tự như Incoterms 1953 (sửa đổi lần 2)
• Bổ sung thêm 02 điều kiện mới:
• CIP (Carriage and Insurance Paid to) – Cước phí và bảo hiểm trả tới địa điểm đích quy định
• CPT (Carriage Paid to) – Cước phí trả tới địa điểm đích quy định, nhằm thay thế cho CIF và CFR khi không chuyên chở hàng hoá bằng đường biển.

Incoterms 1990

So với Incoterms 1980, có những thay đổi như sau:

• Bỏ 2 điều kiện FOA và FOT, vì bản chất của chúng giống FCA
• Bổ sung thêm điều kiện: DDU (Delivered Duty Unpaid) – Giao hàng tại đích chưa nộp thuế.

Tổng trong Incoterms 1990 gồm 13 điều kiện.

Incoterms 2000

• Incoterms 2000 giữ nguyên 13 điều kiện như Incoterms 1990
• Sửa đổi nội dung 3 điều kiện FCA, FAS và DEQ.

Incoterms 2010

Incoterms 2010 gồm 11 điều kiện, trong đó: Loại bỏ 04 điều kiện DAF, DES, DEQ, DDU trong Incoterms 2000 bằng 02 điều kiện mới có thể sử dụng cho mọi phương thức vận tải là:

• DAT (Delivered At Terminal) – Giao hàng tại bến.
• DAP (Delivered At Place) – Giao tại nơi đến.

Incoterms 2020

Incoterms 2020 gồm 11 điều kiện, trong đó: Thay thế điều kiện DAT thành DPU.

Như vậy, bài viết này đã tổng hợp tất cả các điều kiện về Incoterms. Hi vọng mọi người đã nắm được kiến thức về phần kiến thức này thật rõ. Bản thân mình thấy khá khó để nhớ hết, đặc biệt là những bạn mới vào nghề. Nên là mình thực sự recommend các bạn newbie tự đánh giá năng lực bản thân xem tự học được không. Nếu không thì mình vẫn khuyên các bạn nên tìm cho mình khóa học nghiệp vụ ngắn hạn.

Chúc bạn thành công!

Ngọc Mai – Tổng hợp và Biên tập